Duurzaamheid is in. Ook in de verpakkingsindustrie stijgt de vraag naar duurzame verpakkingen pijlsnel. Maar wat is nu een milieuvriendelijke verpakking? Kijk je dan alleen naar het soort materiaal? Of kijk je naar de hele footprint: van grondstoffen tot recycling?

Duurzame verpakkingen kiezen is lastig

Een duurzame keuze maken is niet altijd even makkelijk. Wat soms duurzaam lijkt, zoals een kartonnen verpakking, hoeft dat niet te zijn. Als het karton bijvoorbeeld gecoat moet worden om de houdbaarheid van de producten die het verpakt te verhogen, kan je in veel gevallen beter kiezen voor een verpakking van 100% kunststof. Dat laatste noemen we een monomateriaal en is veel gemakkelijker en beter te recyclen dan verpakkingen die bestaan uit bijvoorbeeld kunststof en karton.

Plastic draagtasjes duurzamer dan papieren tassen?

Een concreet voorbeeld van de misperceptie die heerst op het gebied van duurzame verpakkingen is dat sinds 2018 winkeliers geen gratis plastic tasjes meer mee mogen geven aan klanten. Het gevolg is dat veel winkeliers kiezen voor papieren draagtassen. Dat lijkt heel duurzaam, maar eigenlijk is dat het niet. Een aantal opmerkelijke feiten:

• Voor 1.000 kg papier is circa 10.000 liter water nodig, voor 1.000 kg plastic is maar 1 liter water nodig.
• Papieren tassen worden gemiddeld 1,5 keer hergebruikt, terwijl een plastic tas gemiddeld 9 keer wordt hergebruikt.
• Het vervoer van papieren tassen is belastender voor het milieu, omdat het volume van papieren draagtassen 10 keer zo groot is als het volume van plastic tassen.
• Het bedrukken van papieren tassen kost meer inkt om een goed resultaat te krijgen.
• Papieren tassen zijn natuurlijk niet regenbestendig. Daarom wordt er vaak een extra coating over aangebracht, waardoor het niet meer goed te recyclen is.

Andere nadenkertjes

Een kunststof verpakking verhoogt vaak de houdbaarheid van voedsel, waardoor er minder voedselverspilling is.
Biologisch afbreekbaar plastic, PLA, wordt vaak niet herkend door de consument, waardoor het bij het plastic afval terecht komt, terwijl het thuishoort in de GFT-bak. Om plastic waar ook stukken PLA tussen zitten te recyclen, is veel meer energie nodig.
Nu plastic gescheiden ingezameld wordt van het restafval, is voor het verwerken van het restafval extra brandstof nodig. Voorheen diende het plastic tussen het restafval als brandstof.

Duurzame verpakkingen in de ogen van de consument

Hieruit blijkt wel, dat wat in de ogen van de consument de duurzame optie lijkt, dat helemaal niet hoeft te zijn. Helaas, maar commercieel gezien begrijpelijk, gaan producenten en retailers hierin mee. Want wat de consument het meest aanspreekt, levert het meeste op.

Zijn milieuvriendelijke verpakkingen duurder?

Nee, dat hoeft helemaal niet. We hebben zelfs klanten gehad die kozen voor een duurdere oplossing die er duurzamer uitzag, terwijl de echt duurzame verpakking prijstechnisch voordeliger was.

Hoe kunnen we dit veranderen?

Kennis is heel belangrijk. De verpakkingsbranche heeft veel kennis over duurzame verpakkingen in huis en moet er op de één of andere manier voor zorgen dat deze kennis ook bij consumenten terecht komt. Dan kunnen zij echte duurzame keuzes maken en zal de branche in zijn geheel duurzamer worden.